Islamskie Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt

44. LATA OBECNOŚCI SZYICKIEGO ISLAMU W POLSCE

44. LATA DZIAŁALNOŚCI ISLAMSKIEGO ZGROMADZENIA AHL-UL-BAYT

HISTORIA, ZASIĘG I INSTYTUCJE KRAJOWE

I. Wprowadzenie

W IMIĘ BOGA MIŁOSIERNEGO, LITOŚCIWEGO

„Dzisiaj udoskonaliłem dla was waszą religię
i obdarzyłem  was w pełni Moją dobrocią;
wybrałem dla was Islam jako religię”.
[Święty Koran 5 : 3]

    
Szyicka muzułmańska wspólnota wyznaniowa, obchodzi tym roku 44. rocznicę swojego istnienia w Polsce. Jej oficjalnym przedstawicielem prawnym, zachowującym kanoniczną zwierzchność religijną jest Islamskie Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt (a.s).    
Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt jest społeczno - religijną organizacją międzynarodową o statusie związku wyznaniowego [1]. Zostało założone 3.04.1979 r. by zaopiekować się społecznymi i religijnymi potrzebami tworzącej się społeczności szyickiej. Powstanie tej organizacji religijnej wiąże się przede wszystkim z nazwiskiem  i aktywnością szanowanego w świecie islamu szejka Ryszarda Ahmeda Rusnaka - duchowego ojca krajowego szyizmu, który położył fundamenty muzułmańskiej wspólnoty szyickiej w Polsce. Został on pierwszym w historii rodowitym duchownym szyickim w kraju. Pod wpływem jego autorytetu i nauczania dziesiątki osób przyjęło szyicki islam, a sama społeczność znacznie się umocniła i rozrosła.  

   Misją i głównymi celami Zgromadzenia są działania na rzecz mniejszości muzułmańskiej w Polsce i w Europie, organizacja i aktywizacja życia religijnego swoich wyznawców, reprezentowanie interesów wspólnoty na zewnątrz i wobec organów administracji państwowej, a także propagowanie wartości islamskich, myśli i nauk czystego islamu Proroka Muhammada (saws) i jego Ahlul Bayt (as) [2].  

Wielonarodowa społeczność szyickich muzułmanów

   
Według szacunkowych danych, liczebność społeczności szyickiej wynosi ok. 6 - 8  tysięcy osób. Całkowitą populację wszystkich muzułmanów w Polsce szacuje się na ogólną liczbę 45  - 60 tysięcy.
Według danych GUS z 2018 r. ogólna liczba wyznawców islamu wynosi 41,6 tys. osób [3].

Grupa szyicka to społeczność bardzo zróżnicowana i stanowiąca prawdziwą mozaikę narodowościową, gdyż w jej skład wchodzą różne diaspory, mniejszości etniczne i narodowe. Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt (as) jest de facto wspólnotą międzynarodową, gdyż większość jego wiernych pochodzi z innych krajów świata.

Członkami tej mniejszości wyznaniowej są imigranci, uchodźcy, biznesmeni, studenci i dyplomaci z Iranu, Iraku, Syrii, Turcji, Egiptu, Tunezji, Maroka, Libanu, Arabii Saudyjskiej, Jemenu, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Omanu, Kuwejtu, Indii, Bangladeszu, Pakistanu, Azerbejdżanu, Afganistanu, Bułgarii, Rumunii, Albanii, Macedonii Płn., Bośni i Hercegowiny, Wlk. Brytanii, Francji, Austrii, Niemiec, Szwecji, Rosji, Ukrainy, USA oraz rdzenni Polacy (głównie konwertyci), nieliczni Kurdowie, Palestyńczycy i Afrykańczycy. Szyickich muzułmanów możemy dziś spotkać w każdym województwie naszego kraju.

    Oczywiście, podane wyżej dane szacunkowe, przedstawiają jedynie przybliżone wartości i w miarę ich napływania, są weryfikowane i sprawdzane pod względem zgodności ze stanem faktycznym. Jednakże, podawane w mediach i publikacjach naukowych dane na temat liczebności całej społeczności muzułmańskiej (czyli 15-30 tys.), od prawie ćwierć wieku pozostają niezmienne, mimo, że pod tym względem, sytuacja w kraju zmieniła się diametralnie. O ile, w latach osiemdziesiątych XX w., wyznawców islamu była rzeczywiście garstka, to dziś żyjący tu muzułmanie są obecni niemal w każdym mieście.
   Według raportu (Mapping the Global Muslim Population) amerykańskiego centrum badawczego the Pew Forum on Religion & Public Life z października 2009, w Polsce było wówczas 48 000 muzułmanów, w tym ok. 4800 szyitów [4]. A więc zagraniczne źródła informacyjne są o wiele dokładniejsze niż krajowe ośrodki badawcze i statystyczne.

Od początku wojny na Ukrainie do Polski przyjechało już około 2 mln osób. Jeszcze nie wiemy jaka liczba wyznawców z ok. 1,5 milionowej społeczności muzułmanów Ukrainy do nas dotarła i ewentualnie może zasilić szeregi mniejszości muzułmańskiej w naszym kraju. W tym względzie sytuacja rozwija się dynamicznie.
   Według danych GUS pochodzących z przedostatniego Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań (NSP), przynależność do Islamskiego Zgromadzenia Ahl-ul-Bayt zadeklarowało 1.276 osób.

II. Islamski Ruch Szyicki w Polsce – krótki rys historyczny

    Początki powstawania szyickiego ruchu islamskiego w Polsce, datują się od 1976 roku, kiedy to zaczęły się tworzyć  pierwsze, nieformalne grupy muzułmanów szyitów w Warszawie i jej okolicach, złożone z młodych Polaków-konwertytów, oraz studentów z krajów muzułmańskich. W mieszkaniach i domach prywatnych, zaczęto organizować spotkania, wspólne modlitwy, obchody świąt islamskich, wykłady i nauczanie religii. Mimo niesprzyjających okoliczności, liczba wyznawców uczestniczących w działalności ówczesnego Stowarzyszenia  Muzułmańskiego i jego sympatyków, zaczęła systematycznie rosnąć i w ciągu kilku lat osiągnęła liczbę ponad 100 osób. Był to pierwszy etap formowania się nowej społeczności szyickiej na terenie Polski.

IZAB pionierskim projektem w Europie Środkowej i Wschodniej.

   
W dniu 3 kwietnia 1979 roku w Pruszkowie powstało Stowarzyszenie Braci Muzułmańskich. Podczas Zebrania Założycielskiego ustalono wstępny program działania i wybrano jego zarząd  – pięcioosobową Najwyższą Radę Islamską. Na czele nowej struktury stanął duchowy ojciec i założyciel szyickiej wspólnoty muzułmańskiej, pierwszy w historii tego kraju, rodzimy polski szyita - Ryszard Ahmed Rusnak. Była to pionierska organizacja szyicka i ewenement w skali krajów bloku komunistycznego.

Nowopowstałe stowarzyszenie stało się głównym czynnikiem budowy i konsolidacji polskiego szyizmu. Grupa młodych aktywistów rozpoczęła misyjną akcję islamsko - kulturalną, aby pomóc miejscowym muzułmanom zachować ich tożsamość religijną, promować nauki islamu i koordynować współpracę między rozproszonymi środowiskami muzułmańskimi.
Rok 1979 jest oficjalną datą powstania na terenie Polski lokalnego ruchu islamskiego jednoczącego wyznawców szyickiej szkoły islamu (ithna asharija). Wysiłki członków Stowarzyszenia znacząco wpłynęły na ożywienie życia religijnego i rozwój islamu szyickiego na terenie całego kraju, a podwarszawskie miasto Pruszków stało się kolebką i duchową stolicą polskiego szyizmu. Obecnie, najwięcej wyznawców mieszka w Warszawie, ale Pruszków – to dla polskich szyitów duchowe, kulturowe i historyczne centrum ich wiary. Tam też rezyduje duchowy zwierzchnik tej wspólnoty wyznaniowej.

   Następne 10 lat działalności Stowarzyszenia (1979-1989), przypadło jeszcze w okresie PRL-u. W tym czasie wspólnota szyicka wzmacniała się duchowo i powiększała liczebnie. Upadek ustroju komunistycznego w czerwcu 1989  roku, przyniósł w kraju  oczekiwaną normalizację i odnowę wielu dziedzin życia społecznego, politycznego, religijnego i gospodarczego. Dla szyitów pojawiła się szansa na odrodzenie ich życia religijnego na zupełnie nowych zasadach i odbudowę działającej na rzecz tej wspólnoty struktury organizacyjnej.  
Nowa sytuacja społeczno-polityczna, wprowadziła także korzystne zmiany w prawie wyznaniowym, które pozwoliły na oficjalne uregulowanie statusu prawnego Stowarzyszenia.
W 1990 roku, Minister-Szef Urzędu Rady Ministrów dokonał aktu rejestracji Stowarzyszenia Braci Muzułmańskich, wpisując je do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych.
Od tego czasu, rozpoczął się okres legalnej działalności pierwszego szyickiego związku wyznaniowego, a jego oficjalne przywództwo z tytułem naczelnego imama Polski objął Jego Eminencja Szejk al-Islam Ryszard Ahmed Rusnak, znany w świecie islamu z działalności w wielu międzynarodowych organizacjach muzułmańskich i międzyreligijnych. To sprawia, że naczelny imam Polski posiada szczególny status, gdyż sprawuje podwójną funkcję, czyli krajowego zwierzchnika lokalnej wspólnoty religijnej i jednocześnie przedstawiciela głównych instytucji świata szyickiego islamu w Polsce.

III. Współpraca międzynarodowa

Przełomowym momentem dla rozwoju islamu szyickiego w Polsce, była wizyta w 1993 r., przedstawicieli Ahl-ul-Bayt World Assembly i wielkiego ajatollaha  Mohammeda Alego Taskhiri, gdzie podczas historycznego spotkania z udziałem władz Stowarzyszenia i dyplomatów z Ambasady Iranu, omówiono najważniejsze problemy i kierunki działania naszej organizacji. Irańscy goście, zapoznali się wtedy z bieżącą sytuacją i projektami naszej wspólnoty na przyszłość. Dalsze prace organizacyjne z udziałem polskich  przedstawicieli kontynuowano w Iranie. Ta braterska wizyta otworzyła nową kartę interakcji między muzułmanami irańskimi i polskimi.

  Islamskie Zgromadzenie Ahl-ul-Bayt zaczęło aktywnie działać także w strukturach międzynarodowych, stając się częścią światowego ruchu Ahl-ul-Bayt  (a.s.), między innymi  w największej i najważniejszej w świecie szyickim - Ahl-ul-Bayt World Assembly w Teheranie i Hamburgu, gdzie przynależy do listy afiliowanych organizacji zagranicznych. Misją Światowego Zgromadzenia AhlulBayt (as) jest promowanie nauk Thaqalayn (Koran i AhlulBayt) oraz podnoszenie poziomu intelektualnego i kulturowego wyznawców AhlulBayt (as) na całym świecie.

Nawiązano też liczne kontakty z innymi ośrodkami szyickimi w wielu krajach świata, m. in. obu Ameryk, Europy, Azji i Afryki. Znacząca pozycja w świecie Islamu przyczyniła się do tego, że dzisiaj przywódcy polskiego Zgromadzenia są nieformalnymi ambasadorami Polski na Bliskim Wschodzie; zapraszani są na liczne konferencje religijne, międzyreligijne, polityczne i pokojowe, a także biorą czynny udział w realizacji ważnych projektów różnych organizacji muzułmańskich. To pokazuje, że szyici to nieliczna, ale istotna wspólnota religijna, która obecnie zyskuje w kraju coraz większe znaczenie.
---------------------------------------------------------------------------
Uwagi:
[1] – Zgromadzenie jest organizacją zagraniczną afiliowaną przy Światowym Zgromadzeniu Ahl al-Bayt z siedzibą w Teheranie  (Iran); http://www.ahl-ul-bayt.org/en/component/zoo/item/abwa-in-international-arena?Itemid=143
        http://www.ahl-ul-bayt.org/en/component/zoo/item/about-us?Itemid=143
[2] – Ahl ul Bayt  - arab. „Ludzie Domu“.  W tradycji islamskiej termin ten odnosi się do rodziny Proroka Muhammada (saws).  Są to Święty Prorok (saws.), Jego córka Fatima Zahra (s.a.), Imam Ali (a.s.) i jego jedenastu następców (Imamów).
[3] - file:///C:/Users/R/AppData/Local/Temp/wyznania_religijne_w_polsce_2015-2018.pdf
[4] - http://www.ahl-ul-bayt.org/en/world-shia-demographic/item/statistics-of-shiites-in-poland ; https://www.pewforum.org/2009/10/07/mapping-the-global-muslim-population/

Źródło: Serwis Biura Naczelnego Imama Polski